Wspólnoty pracy i wiary. Cechy w miastach Prus Królewskich

ZAPOWIEDŹ WYSTAWY

Wystawa przybliża historię korporacji, które przez prawie tysiąc lat odgrywały pierwszoplanową rolę w europejskiej gospodarce i życiu społecznym. Wspólnoty te miały zapewniać bezpieczeństwo pracy i wzajemną pomoc, a ich znaczenie wykraczało daleko poza sferę zawodową, obejmując wiele codziennych spraw, takich jak opieka nad chorymi, sierotami i wdowami czy wspólna modlitwa. Łącząc pracę, życie rodzinne i społeczne, wiarę i politykę, cechy wywierały ogromny wpływ na funkcjonowanie dawnych społeczności.

Historia tych instytucji, pozornie oderwana od współczesnych realiów, daje okazję do refleksji na temat wielu istotnych dziś tematów, takich jak: wartość pracy ludzkich rąk, doskonalenie umiejętności czy wartość materiału i przedmiotu – tak istotne w czasach, gdy świat zalewany jest nietrwałymi, masowo porzucanymi rzeczami. Skłania też do refleksji nad ponadczasowym uwikłaniem człowieka w systemy gospodarcze i społeczne, które choć ulegają zmianie, borykają się ze wciąż powracającymi problemami – przywilejów, nierówności, chęci zysku czy potrzebą bezpieczeństwa.

Przestrzeń ekspozycji podzielona będzie na dziesięć części. W pierwszej zaprezentujemy ramy prawne regulujące życie cechów. Kolejne dotyczyć będą możliwych ścieżek kariery w cechach, różnorodnego statusu członków tych korporacji, konfliktów oraz relacji pomiędzy nimi. Jeszcze innym zagadnieniem są organizacje cechowe działające w mniejszych miastach, w których to pozycja rzemieślników stanowiących większość członków cechów była znacznie lepsza niż w wielkich miastach zdominowanych przez kupiectwo. Ważną kwestią są też zwyczaje panujące w cechach i związane z nimi przedmioty. Kolejnym wątkiem jest życie religijne i upamiętnienie zmarłych. Na zakończenie zaprezentujemy dwa specyficzne obszary, także regulowane przez cechy: handel, zwłaszcza związany z jakże ważnymi w Prusach szlakami wodnymi oraz sztukę w średniowieczu i czasach nowożytnych, również często zaliczaną do rzemiosł.

Historię cechów opowiemy przede wszystkim za pomocą przedmiotów i dokumentów będących świadectwem życia ludzi i wydarzeń, w których uczestniczyli. Wiele z nich nie było dotąd przedmiotem bliższego zainteresowania, często ze względu na ich skromną formę. Jednak nawet najbardziej niepozorne przedmioty opowiadają historię o ludziach i świecie, w którym żyli, o wyzwaniach, przed jakimi stawali i wyborach, których dokonywali. Naszym celem jest również przywrócenie wartości tym przedmiotom poprzez osadzenie ich w zapomnianych dziś kontekstach. Narracja będzie uzupełniona infografikami, cytatami z dawnych źródeł oraz ilustracjami.

kurator: dr Franciszek Skibiński